Mae Huw Irranca-Davies, Ysgrifennydd y Cabinet dros Newid Hinsawdd a Materion Gwledig yn Llywodraeth Cymru, wedi dysgu am raglen dan arweiniad UKCEH sy’n darparu tystiolaeth i gefnogi polisïau sy’n ymwneud â rheoli tir yn gynaliadwy, lliniaru’r newid yn yr hinsawdd ac atal colli bioamrywiaeth.
Yn ystod ymweliad â Chanolfan Ymchwil Henfaes ger Bangor, cafodd Mr Irranca-Davies weld yn uniongyrchol rhywfaint o’r ymchwil sy’n cael ei wneud fel rhan o Raglen Monitro a Modelu Materion Gwledig a’r Amgylchedd (ERAMMP), a gomisiynwyd gan Lywodraeth Cymru.
Mae gwaith gan Ganolfan Ecoleg a Hydroleg y DU a phartneriaid yn darparu tystiolaeth i helpu i feithrin cadernid cymdeithasol, economaidd ac amgylcheddol ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol. Yn ystod ei ymweliad ar 23 Mai 2024, dangoswyd i Ysgrifennydd y Cabinet sut mae mesuriadau’n cael eu cymryd, ac fe glywodd am gyfleoedd a chyfyngiadau dal carbon mewn pridd.
Mae ERAMMP yn casglu llawer iawn o ddata ar draws tirwedd Cymru, sy’n ymwneud â chynefinoedd, adar, pryfed peillio, priddoedd, nentydd blaenddwr, pyllau, nodweddion amgylchedd hanesyddol a hawliau tramwy cyhoeddus. Defnyddir y data i nodi tueddiadau amgylcheddol hirdymor, newid modelau ac effaith defnydd a rheoli tir yn y dyfodol i helpu Llywodraeth Cymru i ddatblygu’r polisi Rheoli Tir yn Gynaliadwy.
Roedd Mr Irranca-Davies wedi rhyfeddu wrth weld sut mae monitro a modelu ERAMMP yn gweithio, gan ychwanegu: “Rwy’n gwerthfawrogi’n fawr y gwaith a wnaed gan Ganolfan Ecoleg a Hydroleg y DU dros y 10 mlynedd ddiwethaf i gefnogi polisi amgylcheddol Llywodraeth Cymru, gan gynnwys ym meysydd defnydd tir, newid hinsawdd a bioamrywiaeth.”
Meddai’r Athro Bridget Emmett o UKCEH, sy’n arwain ERAMMP: “Rydym yn croesawu’r ymrwymiad mawr y mae Llywodraeth Cymru wedi’i wneud dros y 10 mlynedd ddiwethaf i ariannu gwaith monitro, adolygu arbenigol a modelu integredig hirdymor gan dîm ERAMMP. Gan weithio gyda’n partneriaid, rydym yn falch o fod wedi helpu i ddatblygu llwyfan wyddonol gadarn i helpu i lywio’r gwaith o ddatblygu ac asesu polisïau yng Nghymru.”
Roedd gan Ysgrifennydd y Cabinet ddiddordeb arbennig mewn clywed am waith diweddar i nodi terfynau camau gweithredu i gynyddu’r gwaith dal a storio carbon mewn pridd, sy’n helpu'r sector amaethyddiaeth a defnydd tir yng Nghymru i gyrraedd Sero Net. Daethpwyd i’r casgliad y byddai mabwysiadu’r camau hyn yn holl briddoedd Cymru yn gwrthbwyso allyriadau nwyon tŷ gwydr amaethyddol Cymru o ddim mwy na 10%, sy’n llai na’r swm a ragwelir ar hyn o bryd gan rai rhannau o’r gymuned ffermio.
Mae rhagor o wybodaeth am ERAMMP ar gael yn erammp.wales